เรียน คุณ...........

ผมได้รับหนังสือเมล์ที่ปรึกษาเรื่องการเลิกจ้างไม่เป็นธรรมแล้วครับ เบื้องต้นให้คำปรึกษาดังนี้ครับ

๑.การเลิกสัญญาจ้าง (เลิกจ้าง) โดยที่เราไม่มีความผิดนั้น ตามกฎหมายเรามีสิทธิได้รับ "ค่าชดเชย" ตามอายุงานครับ คือ หากทำงานมาไม่เกิน ๓ ปี จะมีสิทธิได้รับค่าชดเชย จำนวน ๙๐ วันครับ (ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘)

๒.ค่าตกใจ (สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม.๕๘๒) ๑ งวดการจ่ายค่าจ้าง  หมายความว่า หากนายจ้างประสงค์จะเลิกจ้างเรา ก็จะต้องมีการบอกกล่าวล่วงหน้าเราเป็นหนังสือให้ได้รับทราบก่อนการจ่ายค่าจ้าง ๑ งวด เพื่อให้มีผลในงวดต่อไป (ซึ่งในกรณีของคุณนี้น่าจะรวมใน ๗ เดือนนี้แล้วครับ)

๓.สิทธิในค่าจ้างค้างจ่าย (ถ้ามีตาม พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน ม.๗๐)

๔.ค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่เหลืออยู่

๕.ค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปีตามส่วนของปีที่เลิกจ้าง

๖.หากนายจ้างเจตนาไม่จ่ายเงินตาม ๓,๔,๕ ก็จะมีในส่วนของเบื้ยปรับและเงินเพิ่มร้อยละ ๑๕ ของเงินที่ค้างจ่ายทุก ๗ วัน

๗.ค่าเสียหายจากการเลิกจ้างไม่เป็นธรรม (ตาม พ.ร.บ.จัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ.๒๕๒๒ ม.๔๙) หากเราถูกเลิกจ้างโดยไม่มีสาเหตุและคิดว่าไม่เป็นธรรมกับเรา เราก็สามารถเรียกค่าเสียหายจากนายจ้างได้ ส่วนจะได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายๆอย่าง เช่น อายุ ภาระต่างๆ เป็นต้นซึ่งค่าเสียหายในส่วนนี้จะเรียกต้องเท่าใหร่ก็ตามแต่ต้องมีเหตุมีผล เช่น เราอายุมากแล้วหางานทำยาก ศาลก็พิจารณาให้ครับ (แต่อย่างไรก็ตาม มีแนวคำพิพากษาศาลฎีกาว่า ค่าเสียหายในส่วนนี้ส่วนใหญ่จะคิดให้ปีละเดือนครับ)

หรือหากยังสงสัยประการใด ก็สอบถามได้ตามเบอร์โทรศัพท์นี้นะครับ

และยินดีให้คำปรึกษากับลูกจ้างและขอให้กำลังใจครับ

พรนารายณ์
ฝ่ายกฎหมาย คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย

การที่จะเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทนั้น จะต้องเป็นการใส่ความผู้อื่นโดยยืนยันข้อเท็จจริงที่ใส่ความนั้นต่อบุคคลที่สาม และการใส่ความนั้นน่าจะทำให้ผู้อื่นที่ถูกใส่ความเสียชื่อเสียงถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ทั้งนี้การกล่าวเปรียบเทียบที่เลื่อนลอย ไม่ยืนยันข้อเท็จจริง ไม่ถือเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท

รวมถึงการกล่าวข้อความที่หยาบคาย หรือถ้อยคำเปรียบเทียบที่ไม่สุภาพหรือเป็นการเหยียดหยามให้อับอาย ก็ไม่ถือว่าเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทเช่นเดียวกัน

ทั้งนี้ผมอ้างอิงจากคำพิพากษาศาลฎีกา สามารถสรุปได้ดังนี้ครับ

1.   การใส่ความผู้อื่นที่ยังไม่ถูกตัดสินว่ามีความผิด หรือยังอยู่ในระหว่างการสอบสวน (อ้างอิงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 79/2537)

โจทก์ร่วมซึ่งเป็นอาจารย์ใหญ่ถูกร้องเรียนว่ายักยอกเงินโครงการอาหารกลางวันและอื่น ๆ ถูกตั้งกรรมการสอบสวนและได้รับคำสั่งให้ไปช่วยราชการที่อื่น จำเลยซึ่งรักษาการแทนโจทก์ร่วมทำหนังสือสั่งธนาคารระงับการจ่ายเงินเดือนให้โจทก์ร่วม และได้พูดกับ พ.ผู้ช่วยสมุหบัญชีธนาคารว่า "ยักยอก ตามตัวไม่พบ" คำพูดดังกล่าวมีความหมายให้ พ. เข้าใจว่าโจทก์ร่วมยักยอกเงินของทางราชการแล้วหนีไป จึงเป็นการใส่ความโจทก์ร่วม โดยประการที่น่าจะทำให้โจทก์ร่วมเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชังจึงเป็นถ้อยคำหมิ่นประมาทโจทก์ร่วม จำเลยมีเจตนากล่าวถ้อยคำโดยเจตนาใส่ความโจทก์ร่วมทั้งถ้อยคำดังกล่าวก็เป็นความเท็จ เพราะจำเลยทราบดีว่าขณะนั้นโจทก์ร่วมอยู่ในระหว่างถูกผู้บังคับบัญชาตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยและได้สั่งให้โจทก์ร่วมไปช่วยราชการที่อื่น หาใช่ว่าคณะกรรมการสอบสวนดำเนินการเสร็จแล้วและลงความเห็นว่าโจทก์ร่วมกระทำผิดวินัยและหลบหนีไปแต่อย่างใดไม่ การกล่าวถ้อยคำของจำเลยจึงมิใช่เป็นการแสดงความคิดเห็นหรือข้อความโดยสุจริต จำเลยกระทำความผิดก่อนวันใช้บังคับของพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ 11) พ.ศ. 2535 ซึ่งแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 และมิได้เป็นคุณแก่จำเลย จึงต้องใช้บังคับตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 เดิม


2.   การเจตนาจงใจใส่ความที่ยังไม่ทราบว่าเป็นความจริงหรือความเท็จ แม้จะเป็นเพียงข้อความตามที่ได้รับบอกเล่ามาก็ตาม (อ้างอิงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 380/2503    และคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4301/2541 )

นางใย อาของโจทก์เล่าให้จำเลยฟังว่าโจทก์ (เป็นนางสาว) กับนายอนันต์ซึ่งเป็นญาติของโจทก์ รักใคร่กันทางชู้สาวนอนกอดจูบกันและได้เสียกัน ต่อมานางสงวนมาถามจำเลยว่า นางใยมาเล่าอะไรให้จำเลยฟัง จำเลยก็เล่าข้อความตามที่นางใยเล่าแก่จำเลยให้นางสงวนฟัง นางสงวนได้เอาข้อความนั้นไปเล่าให้โจทก์ฟังอีกชั้นหนึ่งเช่นนี้ ถ้อยคำที่จำเลยกล่าว เป็นข้อความหมิ่นประมาทโจทก์อย่างเห็นได้ชัด เมื่อจำเลยกล่าวออกไปแม้จะโดยถูกถามก็ดี จำเลยควรต้องสำนึกในการกระทำและเล็งเห็นผลของการกระทำของจำเลย ถือได้ว่า จำเลยจงใจกล่าวข้อความยืนยันข้อเท็จจริงโดยเจตนาใส่ความโจทก์


คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4301/2541 : สิทธิส่วนบุคคลในครอบครัว เกียรติยศ ชื่อเสียง หรือความเป็นอยู่ส่วนตัวย่อมได้รับความคุ้มครอง การที่จำเลยซึ่งเป็นผู้จัดการธนาคารกล่าวข้อความว่า"โจทก์มีปัญหาในครอบครัว ทะเลาะเบาะแว้งกัน มีปัญหากับพนักงานในสาขาถึงได้ถูกย้ายไปสำนักงานใหญ่คงอยู่ไม่ได้นานต้องถูกไล่ออก" ต่อ อ. ลูกค้าของธนาคาร ย่อมเป็นการยืนยันข้อเท็จจริงที่ล่วงสิทธิส่วนบุคคล ซึ่งข้อความดังกล่าววิญญูชนทั่วไปย่อมจะเข้าใจได้ว่าโจทก์ซึ่งเป็นพนักงานฝ่ายสินเชื่อ เป็นคนไม่ดี ทะเลาะกับสามี มีปัญหากับเพื่อนร่วมงาน จนต้องถูกย้ายและกระทำความผิดร้ายแรงถึงขนาดจะถูกไล่ออกจากงานด้วย จึงเป็นข้อความที่น่าจะทำให้โจทก์เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชังอันเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท หาใช่เป็นเรื่องปกติธรรมดาที่สามีภริยาทะเลาะกัน หรือเป็นคำติชมของผู้บังคับบัญชา หรือเป็นการกล่าวคาดคะเนแต่อย่างใดไม่ แต่เมื่อพิเคราะห์พฤติการณ์แห่งคดีที่จำเลยกล่าวข้อความหมิ่นประมาทโจทก์ต่อญาติของโจทก์เพียงคนเดียว และข้อความหมิ่นประมาทก็มิได้ทำให้ โจทก์เสียหายมากมายนัก นับว่าเป็นการกระทำความผิดที่มีลักษณะ ไม่ร้ายแรง ที่ศาลชั้นต้นกำหนดโทษจำคุกและรอการลงโทษนั้น หนักเกินไปควรให้ปรับจำเลย 5,000 บาท


3. เอาจดหมายที่มีข้อความหมิ่นประมาทให้ผู้อื่นอ่าน (อ้างอิงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2822/2515)

การที่จำเลยแสดงข้อความในจดหมายที่ได้รับจากผู้อื่นให้บุคคลที่สามทราบ โดยรู้อยู่ว่าจดหมายนั้นมีข้อความหมิ่นประมาทผู้เสียหาย นับว่าจำเลยได้ใส่ความผู้เสียหาย แล้วไม่ต่างอะไรกับที่จำเลยได้กล่าวด้วยถ้อยคำวาจา และเมื่อบุคคลที่สามเข้าใจข้อความในจดหมายนั้นแล้วการกระทำของจำเลยก็ครบองค์ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 จำเลยจะได้กล่าวยืนยันข้อความนั้นว่าเป็นความจริงหรือไม่ ไม่เป็นข้อสำคัญ

ประการแรก ในเรื่องการฟ้องร้องพี่เขยหรือผู้หญิงคนใหม่ของพี่เขย คงไม่สามารถทำได้ เพราะพี่สาวไม่ใช่ภริยาโดยชอบด้วยกฎหมาย จึงไม่มีสิทธิใดๆเลยในทางกฎหมาย แม้จะอยู่กินกันมายาวนานกว่าสิบปีก็ตาม

ประการที่สอง การกู้ร่วมกันในทางกฎหมาย เรียกว่า “หนี้ร่วม” ดังนั้นจึงต้องร่วมรับผิดชอบด้วยกัน ซึ่งกฎหมายได้กำหนดไว้ว่า เจ้าหนี้จะเรียกให้ลูกหนี้คนใดคนหนึ่งชำระหนี้ก็ได้ และเมื่อเจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้ครบถ้วนหนี้ก็จะระงับไป

ประการต่อมา เนื่องจากพี่สาวและพี่เขยไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน ก็เท่ากับว่าไม่ได้เป็นสามีภรรยาที่ถูกต้องตามกฎหมาย เพราะฉะนั้นจึงไม่มีเรื่องสินสมรสเข้ามาเกี่ยวข้อง และไม่ถือว่าเป็นหนี้ร่วมของสามีภรรยาและทรัพย์สินระหว่างสามีภรรยา แต่เป็นเพียงการกู้ร่วมกันของคนสองคนเท่านั้น แปลว่าบ้านที่กู้ซื้อมานั้นมันก็เป็นกรรมสิทธิ์ร่วมของทั้งสองคน

อย่างไรก็ตามเมื่อสามีอ้างว่าเป็นทรัพย์สินร่วมกัน ทั้งๆที่พี่สาวได้ผ่อนชำระหนี้อยู่ฝ่ายเดียว

ถ้ายังผ่อนไม่หมด แนะนำว่าให้พี่สาวหยุดผ่อนไว้ก่อน และปล่อยให้ธนาคารฟ้องร้องคดี นั่นก็หมายความว่า พี่เขยกับพี่สาวตกเป็นจำเลยร่วมกันทั้งคู่ ถึงเวลานั้นก็เจรจาว่า ใครจะเป็นเจ้าของบ้านและส่งหนี้ต่อ และทำสัญญาบันทึกข้อตกลงหลังเจรจาขึ้นมาเป็นหลักฐานยืนยันเรื่องยกทั้งบ้านและที่ดินรวมทั้งหนี้สินให้แก่พี่สาวแต่เพียงผู้เดียว โดยไม่ติดใจความใดๆทั้งสิ้น และหากเราผ่อนหมด พี่เขยก็ยินดีที่จะมาจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงโอนชื่อให้เป็นของพี่สาวแต่เพียงผู้เดียวซึ่งเมื่อเราผ่อนหมด ก็บอกให้พี่เขยโอนตามข้อตกลง หากไม่โอนก็ฟ้องร้องบังคับให้เป็นไปตามข้อตกลงนี้

แต่ถ้าพี่สาวได้ส่งหนี้จนหมดแล้ว และต้องให้ “พี่เขย” โอนบ้านหลังนี้ให้เป็นชื่อพี่สาวเพียงคนเดียว และพี่เขยไม่ยอมโอน ในเบื้องต้นเสนอให้เจรจาก่อนว่า พี่เขยจ่ายเงินไปเท่าใดก็ให้พี่สาวเอาคืนที่เคยจ่าย จ่ายคืนพี่เขยไป

แต่ถ้าเรื่องไม่จบ เสนอให้ใช้สิทธิทางศาลฟ้องร้องให้ขายทอดตลาดแล้วแบ่งเงินกันแทน โดยพิสูจน์ให้ศาลเห็นว่าใครผ่อนมาเท่าไหร่ พี่สาวเท่าไหร่หรือพี่เขยผ่อนมาเท่าไหร่แบ่งกันไปตามสัดส่วนนั้นแทน

โดยทั่วไปแล้วการกระทำใดจะเป็นความผิดร้ายแรงหรือไม่นั้ น ศาลจะพิจารณาข้อเท็จจริงเป็นรายกรณีไป ไม่ได้เชื่อตามระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานของแต่ละบริษัทได้กำหนดไว้

ศาลฎีกาเคยให้เหตุผลไว้ว่า หากถือว่าการกระทำผิดตามที่นายจ้างกำหนดไว้ว่าเป็นความผิดร้ายแรงทุกเรื่องตามที่นายจ้างเขียนไว้ ย่อมไม่เกิดความเป็นธรรมต่อลูกจ้าง เพราะนายจ้างอาจกำหนดทุกเรื่องเป็นความผิดร้ายแรงได้

อย่างไรก็ตามต้องพิจารณาข้อเท็จจริงลงไปอีกว่า การกระทำดังกล่าวเกิดความเสียหายต่อนายจ้างอย่างไร หรือไม่

ถ้าเป็นการให้ร้ายบริษัท บริษัทอาจได้รับความเสียหายตามมา แต่ถ้าเป็นเพียงการส่งภาพลามกอนาจารด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ของบริษัท ส่งไปให้เพื่อน แต่บริษัทไม่ได้เสียหาย จึงไม่ถือได้ว่าเป็นความผิดร้ายแรง

เคยมีคำพิพากษาฎีกาที่ 11613/2554 วินิจฉัยไว้ว่า แม้พนักงานจะใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ของนายจ้างเพื่อการส่วนตัว แจกจ่ายภาพลากมกอนาจารไปยังเพื่อนร่วมงาน ซึ่งถือเป็นการฝ่าฝืนข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานของโจทก์ และรูปถ่ายที่จัดส่งไปเป็นภาพโป๊ลามกอนาจารซึ่งไม่เหมาะสม

แต่เมื่อผู้รับก็ทราบว่าผู้ที่ส่งมากระทำในนามส่วนตัว มิใช่กระทำในนามบริษัทโจทก์ ความเสื่อมเสียโดยตรงก็น่าจะตกแก่พนักงานเอง ไม่เกิดผลกระทบต่อนายจ้างมากนัก จึงยังไม่ถึงกับเป็นกรณีร้ายแรง โจทก์จะเลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชยได้ ก็ต่อเมื่อโจทก์ได้ตักเตือนเป็นหนังสือแล้ว ทั้งยังถือไม่ได้ว่า ตั้งใจก่อให้เกิดความเสียหายแก่โจทก์ จึงไม่เป็นการจงใจให้โจทก์ได้รับความเสียหาย อันจะทำให้โจทก์เลิกจ้าง ได้โดยไม่ต้องจ่ายค่าชดเชยอีกเช่นกัน

ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 ไม่มีบทบัญญัติใดที่จะตัดสิทธิผู้ประกันตนที่ได้รับเงินทดแทนตามกฎหมายอื่นไปแล้ว เช่น ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ.2535 ดังนั้นผู้ประกันตนยังมีสิทธิได้รับประโยชน์ทดแทนจากกองทุนประกันสังคมตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 มาตรา 54 และยังมีสิทธิเรียกค่าเสียหายจากบุคคลที่ทำละเมิดด้วย

ทั้งนี้ใบเสร็จรับเงินต้นฉบับที่ได้ใช้เบิกกับบริษัทประกันไปแล้ว สามารถใช้สำเนาใบเสร็จรับเงินค่ารักษาพยาบาลนั้นเบิกกับประกันสังคมได้ ทั้งนี้เป็นไปตามแนวปฏิบัติตามหนังสือกระทรวงการคลังที่  กค. 0514/1086 ลงวันที่ 31 มีนาคม 2536

มีคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2040/2539  ระบุว่า สิทธิของโจทก์ผู้เป็นลูกจ้างที่ได้รับเงินทดแทนค่ารักษาพยาบาลจากบริษัทประกันภัยเป็นสิทธิตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ.2535 ที่บังคับให้เจ้าของรถต้องจัดให้มีประกันความเสียหายสำหรับผู้ประกันภัย โดยประกันภัยกับบริษัทและต้องเสียเบี้ยประกัน

ส่วนสิทธิของโจทก์ ที่จะได้รับเงินทดแทนค่าบริการทางการแพทย์จากจำเลย เป็นสิทธิตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 ที่ลูกจ้างที่เป็นผู้ประกันตนและส่งเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม เมื่อเป็นสิทธิของโจทก์ตามกฎหมายแต่ละฉบับ โดยโจทก์ต้องเสียเบี้ยประกันภัย และส่งเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม ตามที่กฎหมายแต่ละฉบับกำหนด ซึ่งต้องชำระทั้งสองทาง

และพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 ไม่มีบทบัญญัติตัดสิทธิมิให้ผู้ได้รับเงินทดแทนค่ารักษาพยาบาลจากบริษัทประกันภัยมาเป็นข้ออ้างเพื่อไม่จ่ายเงินทดแทนแก่โจทก์

พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533 เป็นกฎหมายพิเศษที่บัญญัติเพื่อให้การสงเคราะห์แก่ลูกจ้างที่ประสบอันตราย เจ็บป่วย ทุพพลภาพ หรือตาย อันมิใช่เนื่องจากการทำงาน โจทก์จึงมีสิทธิได้รับเงินค่าบริการทางการแพทย์จากจำเลย (สำนักงานประกันสังคม) ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ.2533

เนื่องจากที่ดินแปลงนี้เป็นทรัพย์มรดก  ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์  มาตรา 1471 (3) ได้บัญญัติไว้ว่า สินส่วนตัว ได้แก่ ทรัพย์สินที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้มาระหว่างสมรสโดยการรับมรดกหรือโดยการให้โดยเสน่หา เพราะฉะนั้นบ้านและที่ดินดังกล่าวจึงตกเป็นของพ่อเพียงคนเดียว ซึ่งไม่เกี่ยวกับแม่ (ภรรยาเก่า) ดังนั้นเมื่อปู่ย่าตายลง ทรัพย์สินจึงตกเป็นมรดก เมื่อพ่อได้รับมรดกดังกล่าวก็กลายเป็นสินส่วนตัวของพ่อ เมื่อพ่อมีชีวิตอยู่ก็มีสิทธิที่จะจำหน่ายจ่ายโอนไปเมื่อใดก็ได้ เมื่อภริยาใหม่ได้ไป เราจึงไม่มีสิทธิเรียกร้องคืนแต่อย่างใดครับ

แม้ว่าท่านเป็นลูกจ้างทดลองงาน แต่เมื่อถูกนายจ้างเลิกจ้าง เพราะปฏิบัติงานไม่ผ่านเกณฑ์ที่นายจ้างกำหนดไว้ และท่านได้ทำงานติดต่อกันไม่น้อยกว่า 120 วันแล้ว นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยให้แก่ท่าน ตามความมาตรา 118 (1) แห่งพรบ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ที่ระบุไว้ว่า

มาตรา 118  ให้นายจ้างจ่ายค่าชดเชยให้แก่ลูกจ้างซึ่งเลิกจ้างดังต่อไปนี้
(1) ลูกจ้างซึ่งทำงานติดต่อกันครบหนึ่งร้อยยี่สิบวัน แต่ไม่ครบหนึ่งปี ให้จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้ายสามสิบวัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างของการทำงานสามสิบวันสุดท้ายสำหรับลูกจ้างซึ่งได้รับค่าจ้างตามผลงานโดยคำนวณเป็นหน่วย

เนื่องจากสามีไม่เคยส่งค่าเลี้ยงดูบุตร และยังมีภรรยาใหม่แล้ว แต่สามีไม่ยอมหย่าให้