ครบสัญญาจ้าง 3 ปี ถ้านายจ้างไม่ต่อสัญญา ไปฟ้องศาลแรงงานได้ไหม

[ทนายพร]

วันนี้ผมให้คำปรึกษาลูกจ้างคนหนึ่ง ที่สอบถามมาว่า ตนเองมีกำหนดระยะเวลาสัญญาจ้างงานกับบริษัทแห่งหนึ่งแค่ 3 ปี ซึ่งจะหมดประมาณเดือนพฤษภาคม 2558 ที่จะถึงนี้
(1)   ถ้าครบระยะเวลาตามสัญญาจ้าง หากบริษัทไม่มีการต่อสัญญาจ้างดังกล่าว ถือว่าเป็นการเลิกจ้างหรือไม่
(2)   ตนเองจะได้รับค่าชดเชยต่างๆ จากการไม่ต่อสัญญาจ้างหรือไม่ อย่างไร 
(3)   นายจ้างต้องแจ้งเหตุผลของการไม่ต่อสัญญาหรือไม่
(4)   ถ้านายจ้างไม่ต่อสัญญาต่อนั้น หากตนเองไม่พอใจ สามารถไปฟ้องศาลแรงงานได้หรือไม่


ในช่วงที่แนะนำไปนั้น ผมได้อ้างถึง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 581 ที่ระบุไว้ว่า

"ถ้าระยะเวลาที่ได้ตกลงว่าจ้างกันนั้นสุดสิ้นลงแล้ว ลูกจ้างยังคงทำงานอยู่ต่อไปอีก และนายจ้างรู้ดังนั้นก็ไม่ทักท้วงไซร้  ท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า คู่สัญญาเป็นอันได้ทำสัญญาจ้างกันใหม่โดยความอย่างเดียวกันกับสัญญาเดิม แต่คู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งอาจจะเลิกสัญญาเสีย ได้ด้วยการบอกกล่าวตามความในมาตราต่อไปนี้"

ดังนั้นจึงเห็นได้ว่า

(1)   สัญญาจ้างที่มีกำหนดระยะเวลาที่แน่นอน ถ้าแต่ละฝ่ายต่างยึดการครบกำหนดของสัญญาเป็นสำคัญ ก็ถือเป็นการเลิกสัญญาจ้างโดยผลของสัญญาสิ้นสุด

(2)   อย่างไรก็ตามต้องดูในข้อเท็จจริงหลังจากนั้นเพิ่มเติมด้วยเช่นกัน เช่น ในเดือนเมษายน 2558 ก่อนสิ้นสุดระยะเวลาจ้างงาน 1 เดือน นายจ้างได้แจ้งฝ่ายลูกจ้างหรือไม่ว่าสัญญาจ้างสิ้นสุดลงแล้ว หรือสมมติว่าสัญญาสิ้นสุดแล้ว แต่ในวันที่ 1 มิถุนายน 2558 ลูกจ้างยังมาทำงานให้นายจ้างอยู่ และนายจ้างได้จ่ายค่าตอบแทนให้ อย่างนี้จึงถือว่ามีการทำสัญญาจ้างงานใหม่ขึ้นมาแล้ว

(3)   ต้องพิจารณาเหตุผลว่านายจ้างเลิกจ้างเพราะอะไร แน่นอนนายจ้างอาจมีเหตุผลต่างๆนานาในการพิจารณา ทั้งนี้นายจ้างไม่จำเป็นต้องแจ้งให้ลูกจ้างรับทราบก็ได้ ถือว่าเป็นสิทธิของนายจ้าง แต่เมื่อสืบข้อเท็จจริงแล้วพบว่า เป็นการเลือกปฏิบัติกับตนเองเพียงคนเดียวหรือเฉพาะกลุ่ม ทั้งๆที่บริษัทก็มีความจำเป็นต้องใช้ลูกจ้างทำงานในตำแหน่งนี้อยู่ และลูกจ้างคนอื่นๆ แม้สัญญาหมดก็ยังให้ทำงานต่อไป นี้จึงเข้าข่ายเรื่องการเลือกปฏิบัติ ซึ่งสามารถนำไปฟ้องร้องต่อศาลแรงงานได้

(4)   การเลิกจ้างตามกำหนดระยะเวลาที่แน่นอน นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยตามระยะเวลาในการทำงานครับ คือ 180 วัน

1. ลูกจ้างที่มีอายุงานครบ 120 วัน แต่ไม่ครบ 1 ปี จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้าง 30 วัน
2. ลูกจ้างที่มีอายุงานครบ 1 ปี แต่ไม่ครบ 3 ปี จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้าง 90 วัน
3. ลูกจ้างที่มีอายุงานครบ 3 ปีแต่ไม่ครบ 6 ปี จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้าง 180 วัน
4. ลูกจ้างที่มีอายุงานครบ 6 ปีแต่ไม่ครบ 10 ปี จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้าง 240 วัน
5. ลูกจ้างที่มีอายุงานครบ 10 ปี ขึ้นไป จ่ายไม่น้อยกว่าค่าจ้าง 300 วัน

(5)   สมมติว่านายจ้างมีการต่อสัญญาอัตโนมัติ คือ ยังมาทำงานในวันที่ 1 มิถุนายน 2558 ต่อไปและจ่ายค่าตอบแทน นี้จึงถือว่าสัญญาจ้างฉบับใหม่ที่ไม่มีระยะเวลาแน่นอนในการจ้างเกิดขึ้นแล้ว ต่อมาในเดือนธันวาคม 2558 นายจ้างได้บอกเลิกจ้างลูกจ้างตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 เป็นต้นไป นายจ้างจะต้องจ่ายค่าบอกกล่าวล่วงหน้า นอกเหนือจากค่าชดเชยด้วยครับ

รายละเอียดอื่นๆเพิ่มเติม อ่านได้จากที่นี่ครับ

-   สัญญาจ้างที่ไม่มีกำหนดระยะเวลา เมื่อเลิกจ้างต้องจ่ายค่าบอกกล่าวล่วงหน้าและค่าชดเชย http://www.thanaiphorn.com/content.php?type=1&id=93

-   แม้จะเป็นการเลิกจ้างเพราะสิ้นสุดสัญญาจ้างตามที่กำหนดเวลาไว้แน่นอนแล้ว ซึ่งถือว่าเป็นการเลิกจ้างที่เป็นธรรม แต่นายจ้างก็ยังต้องจ่ายค่าชดเชยอยู่ดี http://www.thanaiphorn.com/content.php?type=1&id=206