“เข้าใจ” คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 22326-22404/ 2555 สิทธิลูกจ้างรับเหมาค่าแรง ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 11/1

อย่างไรก็ตามในเบื้องต้นต้องเข้าใจก่อนว่า มาตรา 11/1 ได้บัญญัติไว้ว่า

“ในกรณีที่ผู้ประกอบกิจการมอบหมายให้บุคคลหนึ่งบุคคลใดเป็นผู้จัดหาคนมาทำงาน อันมิใช่การประกอบธุรกิจจัดหางาน โดยการทำงานนั้นเป็นส่วนหนึ่งส่วนใดในกระบวนการผลิตหรือธุรกิจในความรับผิด ชอบของผู้ประกอบกิจการ และโดยบุคคลนั้นจะเป็นผู้ควบคุมดูแลการทำงานหรือรับผิดชอบในการจ่ายค่าจ้าง ให้แก่คนที่มาทำงานนั้นหรือไม่ก็ตาม ให้ถือว่าผู้ประกอบกิจการเป็นนายจ้างของคนที่มาทำงานดังกล่าว

ให้ผู้ประกอบกิจการดำเนินการให้ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงที่ทำงานในลักษณะเดียวกัน กับลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรง ได้รับสิทธิประโยชน์และสวัสดิการที่เป็นธรรมโดยไม่เลือกปฏิบัติ”

ดังนั้นเมื่อมีการตีความมาตราดังกล่าว จึงเห็นได้ว่า

• ถ้าจะเข้ามาตรา 11/1 ต้องทำงานในขั้นตอนการผลิตสินค้าหรือในขั้นตอนธุรกิจหลักปัจจุบัน (ช่วยจำหน่ายสินค้า / ให้บริการลูกค้า) ดังนั้นกรณีมาตรา 11/1 นี้ จึงไม่คุ้มครอง (1) ในสถานประกอบกิจการ ไม่มีการจ้างเหมาค่าแรง มีแต่จ้างโดยตรง (2) ในสถานประกอบกิจการไม่มีการจ้างโดยตรง มีแต่จ้างเหมาค่าแรง (3) ลักษณะงานระหว่างจ้างโดยตรงกับจ้างเหมาค่าแรงแตกต่างกัน

• งานในลักษณะเดียวกัน  หมายถึง งานที่ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงกับงานที่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของผู้ประกอบ กิจการทำมีลักษณะเดียวกัน โดยอาจพิจารณาจากลักษณะงาน ตำแหน่งงาน หน้าที่การงาน หรืออำนาจหน้าที่ เช่น งานตัด งานเย็บ งานประกอบ งานตรวจสอบ คุณภาพงานบัญชี งานธุรการ งานช่าง งานเก็บข้อมูล งานขาย เป็นต้น

• สิทธิประโยชน์ และ สวัสดิการ  หมายถึง ค่าตอบแทนหรือรางวัลที่นายจ้างจ่ายให้แก่พนักงาน หรือลูกจ้าง ทั้งที่เป็นตัวเงินและไม่เป็นตัวเงินเพื่อเสริมสร้างขวัญกำลังใจ และอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงาน ตลอดจนเสริมสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิตแก่ลูกจ้าง เช่น ค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา เบี้ยขยัน ค่ากะ ค่าอาหาร ค่าครองชีพ หอพัก สิทธิในการได้หยุดพักผ่อนประจำปีเพิ่มขึ้นตามอายุงาน สิทธิการได้รับเงินโบนัส หรือเงินพิเศษอื่น การได้โดยสารรถรับส่งที่นายจ้างจัดให้ การได้รับชุดทำงานจากนายจ้าง เป็นต้น

• เป็นธรรมโดยไม่เลือกปฏิบัติ  หมายถึง การพิจารณาจากลักษณะงาน หน้าที่รับผิดชอบ คุณวุฒิ ประสบการณ์ ระยะเวลาทำงาน ทักษะฝีมือ คุณภาพของงานหรือปริมาณของงาน เป็นต้น ดังนั้นหากลูกจ้างทั้งสองประเภทมีคุณสมบัติเหมือนกันจะต้องได้รับสิทธิ ประโยชน์และสวัสดิการภายใต้เงื่อนไขอย่างเดียวกัน เช่น ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงและลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงทำงานในลักษณะเดียวกัน มีหน้าที่รับผิดชอบเหมือนกัน ผลิตผลของงานอยู่ในระดับเดียวกัน เมื่อนายจ้างจัดสวัสดิการชุดทำงานให้แก่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงปีละ 2 ชุด ก็ต้องดำเนินการให้ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงได้รับสวัสดิการชุดทำงานปีละ 2 ชุด เช่นกัน มิฉะนั้นอาจถือได้ว่าเป็นการปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมและเป็นการเลือกปฏิบัติ

(1) ที่มาที่ไปของคำพิพากษา : จุดเริ่มต้นจากคดีหมายเลขแดงที่ มบ.209,227 – 229, 272 – 350/2553

สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2553 ศาลแรงงานกลาง (มีนบุรี) ได้มีคำพิพากษาคดีหมายเลขแดงที่ มบ.209, 227–229, 272–350/2553

สามารถสรุปสาระสำคัญของคำพิพากษาได้ดังนี้

(1.1) โจทก์ ได้แก่ ลูกจ้างเหมาแรงงาน จำนวน 83 คน ส่วนจำเลยที่ 1 คือ สถานประกอบการที่เป็นผู้ว่าจ้างเหมาค่าแรง ในที่นี้ คือ บริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด และจำเลยที่ 2-4 คือ บริษัทรับจ้างเหมาค่าแรง จำนวน 3 บริษัทตามลำดับ ได้แก่ บริษัททิตาราม เฮ้าท์วอร์สซิ่ง จำกัด บริษัทเอ ทีม วัน อินเตอร์เนชั่นแนล เซอร์วิส จำกัด และบริษัทเฮท อาร์ ดีเจท จำกัด

(1.2) จำเลยที่ 2 ถึงจำเลยที่ 4 ส่งโจทก์ทั้ง 83 คน ไปทำงานกับจำเลยที่ 1 โดยงานที่ทำมีลักษณะเช่นเดียวกับงานของพนักงานจำเลยที่ 1 ที่ได้จ้างโดยตรง คือ ผลิตชุดคลัตช์รถจักรยานยนต์ ซึ่งทั้งลูกจ้างของจำเลยที่ 1 เป็นลูกจ้างตามสัญญาโดยตรงและบรรดาโจทก์ซึ่งเป็นลูกจ้างรับเหมาค่าแรงก็ทำ งานผลิตชิ้นงานดังกล่าวเหมือนกัน

(1.3) จำเลยที่ 1 ไม่ได้จัดสวัสดิการให้โจทก์ทั้ง 83 คน ได้รับเหมือนกับพนักงานของจำเลยที่ 1 ที่ได้จ้างโดยตรง

• โจทก์ทั้ง 83 คน ไม่ได้รับค่าครองชีพเช่นเดียวกับลูกจ้างที่จำเลยที่ 1 จ้างโดยตรง
• จำเลย ที่ 2 - 4 มีการจัดอาหารและรถรับส่งให้แก่โจทก์ทั้ง 83 คน แต่จำเลยที่ 1 ก็ได้จัดอาหารรถรับส่ง และยังจ่ายค่าอาหารกับค่ารถให้แก่ลูกจ้างที่จำเลยที่ 1 จ้างโดยตรงด้วย
• จำเลยที่ 3 และจำเลยที่ 4 ไม่ได้จ่ายเงินโบนัส
• จำเลยที่ 2 จ่ายโบนัสให้แก่โจทก์ที่เป็นลูกจ้างของตน จำนวนน้อยกว่าที่จำเลยที่ 1 จ่ายให้แก่ลูกจ้างที่จำเลยที่ 1 จ้างโดยตรง

(1.4) พนักงานตรวจแรงงานเคยมีคำสั่งให้จำเลยที่ 1 ปฏิบัติต่อโจทก์ทั้ง 83 คน และพนักงานที่จำเลยที่ 1 ได้จ้างโดยตรงโดยเสมอภาคกัน ภายใน 30 วัน นับแต่วันมีคำสั่งแต่จำเลยที่ 1 เพิกเฉย

(1.5) โจทก์ทั้ง 83 คน เห็นว่าการกระทำของจำเลยที่ 1 เป็นการปฏิบัติไม่เสมอภาคและเลือกปฏิบัติขัดต่อกฎหมายรัฐธรรมนูญและกฎหมาย คุ้มครองแรงงาน ขอให้ศาลแรงงานพิพากษาบังคับให้จำเลยที่ 1 ร่วมกับจำเลยที่ 2 ถึงที่ 4 จ่ายเงินค่าอาหาร ค่าครองชีพ เบี้ยขยัน เงินค่ารถ และเงินโบนัส ย้อนหลังไป 2 ปี พร้อมทั้งดอกเบี้ยร้อยละ 15 ทุก 7 วัน จนกว่าจะชำระเสร็จให้แก่โจทก์แต่ละคน (จำนวนเงินแต่ละรายการเป็นจำนวนเท่ากับเงินที่จำเลยที่ 1 ได้จ่ายให้แก่ลูกจ้างที่ทำสัญญาจ้างโดยตรง)

(1.6) ศาลพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ร่วมกับจำเลยที่ 2 จำเลยที่ 3 และจำเลยที่ 4 จ่ายเงินให้กับโจทก์แต่ละคน

มีรายละเอียดคำพิพากษาดังนี้

(1) ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงของบริษัทผู้รับเหมาแรงงาน 3 แห่ง จำนวน 83 คน ได้เป็นโจทก์ยื่นฟ้อง บริษัทเอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด เป็นจำเลยที่ 1 บริษัท ทิตาราม เฮ้าท์วอร์สซิ่ง จำกัด จำเลยที่ 2 บริษัทเอ ทีม วัน อินเตอร์เนชั่นแนล เซอร์วิส จำกัด จำเลยที่ 3 และบริษัทเฮท อาร์ ดีเจท จำกัด จำเลยที่ 4

(2) โจทก์ทั้ง 83 คนฟ้องว่าโจทก์ทั้งหมดทำงานกับจำเลยที่ 1 โดยลักษณะงานที่ทำมีลักษณะงานเช่นเดียวกับพนักงานของจำเลยที่ 1 แต่จำเลยที่ 1 ไม่ได้จัดสวัสดิการให้โจทก์ได้รับเหมือนพนักงานของจำเลยที่1 เมื่อโจทก์ไปร้องพนักงานตรวจแรงงาน โดยพนักงานตรวจแรงงานมีคำสั่งให้จำเลยที่ 1 ปฏิบัติต่อโจทก์เช่นเดียวกับพนักงานของจำเลยที่ 1 แต่จำเลยที่ 1 เพิกเฉย โจทก์ประสงค์ขอให้ศาลบังคับให้จำเลยที่ 1 ปฏิบัติต่อโจทก์โดยเสมอภาค

(3) โจทก์ทั้ง 83 คน ขอให้จำเลยทั้ง 4 ร่วมกันรับผิดชอบต่อโจทก์ ดังนี้ ค่าอาหารเดือนละ 350 บาท ค่าครองชีพเดือนละ 1,200 บาท เบี้ยขยันเดือนละ 560 บาท ค่ารถเดือนละ 300 บาท เงินโบนัสปีละ 6 เดือน เงินทุกรายการให้ชำระย้อนหลัง 2 ปี พร้อมดอกเบี้ยร้อยละ 15 ทุก 7 วัน จนกว่าจะชำระเสร็จให้โจทก์แต่ละคน

(4) คดีนี้มีปัญหาต้องวินิจฉัยว่าจำเลยทั้ง 4 ต้องร่วมกันจ่ายเงินตามฟ้องให้กับโจทก์แต่ละสำนวนหรือไม่เพียงใด

• จำเลย นำสืบก่อน มีนายชยุต ทัพพาภิกิณกุล ผู้จัดการฝ่ายบุคคลของจำเลยที่ 1 นายสนกาย มะลิ หัวหน้างานฝ่ายผลิตและประธานสหภาพแรงงานจำเลยที่ 1 กับนางอนงค์ ปัญญา ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการของจำเลยที่ 2 เป็นผู้รับเหมาค่าแรงให้กับจำเลยที่ 1

• จำเลย ที่ 1 ให้การว่าได้จ่ายเงินให้ครบถ้วนตามสัญญาจ้างแล้ว ส่วนการจ่ายค่าจ้างและสวัสดิการให้กับลูกจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 เป็นไปตามข้อตกลงที่จำเลยที่ 1 จัดทำกับสหภาพแรงงาน ซึ่งหมายถึงเฉพาะลูกจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 เท่านั้น ไม่เกี่ยวข้องกับโจทก์ ซึ่งทักษะในการทำงาน ความชำนาญ ประสบการณ์แตกต่างกันออกไป

• โจทก์ เบิกความว่า ลักษณะงานที่โจทก์ทำเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการผลิตชิ้นส่วนของจำเลยที่ 1 หน้าที่การงานก็เหมือนกับของพนักงานจำเลยที่ 1 แต่ได้รับสิทธิและสวัสดิการต่างกันโดยเฉพาะค่าอาหาร ค่าครองชีพ เบี้ยขยัน ค่ารถและเงินโบนัสปีละ 6 เดือน

• จำเลย ที่ 2 ให้การว่า จำเลยที่ 2 เป็นเพียงผู้รับจ้างจากจำเลยที่ 1 ได้รับค่าจ้างมาไม่มาก โจทก์ซึ่งเป็นลูกจ้างของจำเลยที่ 2 จำเลยที่ 2 ก็ได้จ่ายค่าจ้าง สวัสดิการและเงินโบนัสให้ แต่เหตุที่แตกต่างจากพนักงานของจำเลยที่ 1 เพราะทั้งความสามารถในการจ่ายและผลประกอบการแตกต่างกัน โจทก์ทั้งหมดสมัครใจเข้าทำสัญญาจ้างตามข้อตกลงสภาพการจ้างของจำเลยที่ 2 จึงไม่ได้เป็นการฝ่าฝืนกฎหมายคุ้มครองแรงงาน

• จำเลยที่ 3 และจำเลยที่ 4 ขาดนัดยื่นคำให้การ แต่มาศาลและไม่ติดใจซักถาม

(5) ศาลได้พิจารณาเจตนารมณ์และบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 โดยเฉพาะอนุมาตรา 7 ที่ว่า “คุ้มครองให้ผู้ทำงานที่มีคุณค่าอย่างเดียวกันได้รับค่าตอบแทน สิทธิประโยชน์ และสวัสดิการที่เป็นธรรมโดยไม่เลือกปฏิบัติ” ประกอบกับมาตรา 11/1 ที่มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 27 พ.ค. 2551 เป็นต้นมานั้น

• งาน หลักของจำเลยที่ 1 คือผลิตชุดคลัตช์รถจักรยานยนต์ซึ่งทั้งลูกจ้างของจำเลยที่ 1 เป็นลูกจ้างตามสัญญาโดยตรงและบรรดาโจทก์ซึ่งเป็นลูกจ้างรับเหมาค่าแรงก็ทำ งานผลิตชิ้นงานดังกล่าวเหมือนกัน ซึ่งเป็นงานหลักของจำเลยที่ 1 กรณีจึงต้องด้วยบทบัญญัติของกฎหมายตามที่กล่าวมา ทั้งนี้ตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย โจทก์ต่างต้องได้รับสิทธิประโยชน์และสวัสดิการเช่นเดียวกับพนักงานของจำเลย ที่ 1

• จำเลย ที่ 1 จะมาอ้างว่าจำเลยอื่นเป็นผู้ว่าจ้างโจทก์ จำเลยที่ 1 ไม่เกี่ยวข้องหาได้ไม่ นอกจากนี้กฎหมายคุ้มครองแรงงานทุกมาตราเป็นกฎหมายเกี่ยวข้องกับความสงบเรียบ ร้อย เห็นได้จากทุกมาตรามีโทษทางอาญาอยู่ด้วย การที่จำเลยที่ 1 ไม่จัดการให้บรรดาโจทก์ได้รับสวัสดิการเท่าเทียมกัน จึงยิ่งไม่อาจฝ่าฝืนต่อบทบัญญัติดังกล่าวได้

• ใน ส่วนของค่าอาหารเป็นไปตามฟ้อง และค่ารถรับส่งนั้น แม้นายจ้างโดยตรงของโจทก์ได้จัดทั้งรถและอาหารให้แล้ว แต่เมื่อพิจารณาคำให้การของนายสนกาย มะลิ หัวหน้างานฝ่ายผลิตและประธานสหภาพแรงงานจำเลยที่ 1 ตอบทนายโจทก์ซักถามว่าจำเลยที่ 1 นอกจากจัดสวัสดิการดังกล่าวให้กับพนักงานของจำเลยที่ 1 แล้ว ยังได้จ่ายเป็นเงินให้อีกต่างหากเท่ากับจำนวนเงินตามฟ้องด้วย  หรือแม้มีข้อเท็จจริงตามที่จำเลยบางรายต่อสู้ว่าในการเข้าทำสัญญากับจำเลย ที่เป็นนายจ้างโดยตรงของโจทก์ โจทก์เองรับทราบข้อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ้างอยู่แล้วว่าจะต้องได้รับค่าตอบ แทนอย่างไรบ้าง แต่เมื่อโจทก์ทำงานที่มีลักษณะอย่างเดียวกันกับพนักงานของจำเลยที่ 1 แต่ค่าตอบแทนรวมทั้งสิทธิประโยชน์และสวัสดิการต่างๆ แตกต่างกัน โจทก์จึงต้องได้รับอีกต่างหากเพื่อความเท่าเทียมเช่นเดียวกัน

• สำหรับ เบี้ยขยันมีลักษณะคล้ายเงินจูงใจให้พนักงานทำงานสร้างผลงานให้กับนายจ้าง ดังที่นางอนงค์ ปัญญา พยานจำเลยเบิกความว่า ในการจ่ายเงินเบี้ยขยันของจำเลยที่ 1 จะจ่ายให้พนักงานที่มาทำงานสม่ำเสมอ ไม่ขาดงาน ไม่ลา ไม่มาสาย และจำเลยยังมีเอกสารแสดงว่าโจทก์ต่างไม่เข้าหลักเกณฑ์ที่จะได้รับเงินจำนวน นี้ ศาลจึงเห็นสมควรไม่กำหนดเงินจำนวนนี้ให้

• แต่ เงินโบนัสนั้นตามคำเบิกความของพยานจำเลย จำเลยที่ 1 จ่ายเงินโบนัสให้กับพนักงานปีละ 6 เดือน โดยจำเลยอื่นไม่ได้จ่ายให้โจทก์ คงมีเพียงจำเลยที่ 2 ที่ได้จ่ายให้เฉพาะลูกจ้างของตนเพียงปีละ 13 วัน เมื่อยังมีความไม่เท่าเทียมกัน โดยที่โจทก์อีกจำนวนหนึ่งยังไม่ได้รับเงินโบนัส จำเลยที่ 1 ยังมีหน้าที่ต้องจ่ายเงินโบนัสให้กับโจทก์ที่ได้รับเพียงปีละ 13 วัน ให้ครบเท่ากับพนักงานของจำเลยที่ 2 และต้องจ่ายให้กับโจทก์ซึ่งเป็นลูกจ้างของจำเลยอื่นที่ไม่ได้รับเงินจำนวน นี้ด้วย

• สำหรับ อัตราดอกเบี้ยที่ขอมาตามฟ้องร้อยละ 15 ทุกระยะ 7 วัน เนื่องจากเงินแต่ละรายการตามฟ้องไม่ใช่เงินตามมาตรา 9 ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานตามที่จำเลยให้การต่อสู้ จึงกำหนดให้ตามขอไม่ได้ เห็นสมควรให้เพียงร้อยละ 7.5 ต่อปีของทุกจำนวนเงิน นับแต่วันฟ้องไปจนกว่าได้ชำระเสร็จ

1. ศาล พิพากษาให้จำเลยที่ 1 ร่วมกับจำเลยที่ 2 จำเลยที่ 3 และจำเลยที่ 4 จ่ายเงินให้กับโจทก์แต่ละคนทุกคน ดังนี้ ค่าอาหารรวม 8,400 บาท ค่าครองชีพรวม 28,800 บาท ค่ารถรวม 7,200 บาท และเงินโบนัสรวม 75,600 บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปีของเงินต้นทุกจำนวนนับตั้งแต่วันฟ้องของโจทก์แต่ละสำนวนไป จนกว่าได้ชำระเสร็จ ทั้งนี้โจทก์ซึ่งเป็นลูกจ้างของจำเลยที่ 2 ที่ได้รับเงินโบนัสไปแล้วปีละ 13 วัน หรือที่ขอมาตามฟ้องได้รับมาแล้วรวม 26 วัน ให้นำไปหักออกจากจำนวนเงินโบนัสที่ศาลพิพากษาให้ในคดีนี้เสียก่อน คำขออื่นให้ยก

(2) ผลการวินิจฉัยของศาลฎีกา: บทลงท้ายจากคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 22326-22404/ 2555

จากคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 22326-22404/ 2555 สามารถสรุปโดยย่อได้ความว่า

 (2.1) เนื่องจากโจทก์ทั้ง 79 คน (โจทก์ที่ 29 , ที่ 49, ที่ 52 และที่ 54 ขอถอนฟ้อง) ทำงานผลิตชิ้นงานชุดคลัตช์ ซึ่งเป็นงานหลักของจำเลยที่ 1 จึงอยู่ในบังคับของมาตรา 11/1

(2.2) ตามมาตรา 11/1 วรรคสอง บัญญัติให้เฉพาะผู้ประกอบกิจการเท่านั้นที่ต้องดำเนินการให้ลูกจ้างรับเหมา ค่าแรงได้รับสิทธิประโยชน์และสวัสดิการที่เป็นธรรมโดยไม่เลือกปฏิบัติ ดังนั้นให้บริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด ซึ่งเป็นผู้ประกอบกิจการที่วิธีจ้างเหมาค่าแรง ต้องรับผิดชอบให้ลูกจ้างที่รับเหมาค่าแรงได้รับสิทธิประโยชน์และสวัสดิการ ต่างๆทุกรายการ เท่ากับลูกจ้างตามสัญญาจ้างที่ว่าจ้างโดยตรง

ไม่ ว่าจะเป็นโบนัสตามผลประกอบการ ค่าครองชีพ ค่าอาหาร เบี้ยขยัน และค่ารถ ในอัตราที่เท่ากันกับลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของบริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด ได้รับ เพราะเป็นสิทธิประโยชน์และสวัสดิการที่กิจการที่ใช้วิธีการเหมาค่าแรง ต้องดูแลให้ลูกจ้างรับเหมาค่าแรง ได้เท่ากับลูกจ้างที่บริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด กิจการที่ใช้วิธีเหมาค่าแรงว่าจ้างมาโดยตรงนั่นเอง ทั้งนี้แม้จำเลยที่ 2-4 จะจัดสวัสดิการให้แล้วก็ตาม แต่ก็ต้องจัดให้ครบหรือเท่ากับที่จำเลยที่ 1 จัดให้ลูกจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1

(2.3) ศาลฎีกาไม่เห็นด้วยกับศาลแรงงานกลาง (มีนบุรี) ที่ให้จำเลยที่ 2-4 ต้องร่วมรับผิดกับบริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด ในสิทธิประโยชน์และสวัสดิการดังกล่าว เพราะตัวบทกฎหมายบัญญัติไว้ชัดเจนว่า "กิจการ ที่ใช้วิธีจ้างเหมาค่าแรง ต้องรับผิดให้ลูกจ้างที่รับเหมาค่าแรงได้สิทธิประโยชน์และสวัสดิการ เท่ากับลูกจ้างตามสัญญาจ้างที่กิจการที่ใช้วิธีจ้างเหมาค่าแรง ว่าจ้างมาเองโดยตรง"  ทั้งนี้กฎหมายมาตรา 11/1 วรรคสอง มิได้บัญญัติให้กิจการที่ใช้วิธีจ้างเหมาค่าแรง ต้องร่วมรับผิดกับนายจ้างโดยตรงของลูกจ้างผู้รับเหมาค่าแรง ดังนั้นศาลฎีกาจึงให้ยกฟ้องจำเลยที่ 2-4  ไม่ต้องไปร่วมรับผิดในสิทธิประโยชน์และสวัสดิการกับจำเลยที่ 1

ทั้ง นี้เพราะจำเลยที่ 2-4 ซึ่งเป็นนายจ้างโดยตรงของโจทก์ทั้ง 79 คน เป็นเพียงผู้ได้รับมอบหมายจากจำเลยที่ 1 ให้จัดหาโจทก์ทำงานในกระบวนการผลิตของจำเลยที่ 1 จึงไม่ต้องร่วมรับผิดด้วย เพราะไม่ใช่ผู้ประกอบกิจการ เป็นเพียงนายจ้างโดยตรงของโจทก์ที่เป็นลูกจ้างเหมาค่าแรง

(2.4) สภาพการจ้างต่างๆที่กิจการที่ใช้วิธีการเหมาค่าแรงได้ให้แก่ลูกจ้างโดยตรง นั้น แม้ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงไม่ได้ลงชื่อในข้อเรียกร้อง ไม่ได้มีส่วนในการเลือกผู้แทนในการเจรจาต่อรอง ไม่ได้เป็นผู้ทำข้อตกลงใดๆกับบริษัท เอฟ ซี ซี (ไทยแลนด์) จำกัด แต่ถ้าสิ่งที่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงได้รับอยู่นั้น เป็นสิทธิประโยชน์และสวัสดิการที่กิจการที่ใช้วิธีการจ้างเหมาค่าแรงได้ให้ แก่ลูกจ้างของตน ไม่ว่าจะได้จากการทำข้อตกลง ข้อบังคับ ระเบียบ หรือสัญญาจ้างก็ตาม กิจการที่ใช้วิธีการจ้างเหมาค่าแรง ก็มีหน้าที่ต้องจัดการให้ลูกจ้างรับเหมาค่าแรงได้เท่ากัน ในหลักเกณฑ์ เงื่อนไขเดียวกันกับลูกจ้างตามสัญญาจ้างของตน

(2.5) อย่างไรก็ตามเนื่องจากใช้มาตรฐานในการจ่ายสิทธิประโยชน์และสวัสดิการเดียว กับลูกจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 แต่เนื่องจากศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงไม่เพียงพอให้ศาลฎีกาใช้ในการ วินิจฉัยข้อกฎหมายตามมาตรา 11/1 ได้ในหลายประการ ดังนั้นศาลฎีกาจึงให้ศาลแรงงานฟังข้อเท็จจริงดังกล่าวเพิ่มเติมในวันที่ 26 พฤษภาคม 2557 ที่ผ่านมา โดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 56 วรรคสอง ให้ศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงข้างต้นเพิ่มเติมให้ครบถ้วน แล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี ได้แก่

• ระยะ เวลาที่โจทก์ทั้ง 79 คน ฟ้องเรียกค่าอาหาร ค่ารถ และเงินโบนัส โจทก์แต่ละคนซึ่งได้รับค่าจ้างรายวันมีวันที่ไม่ได้รับค่าจ้างหรือไม่

• โจทก์ ทั้ง 79 คน มีจำนวนวันทำงานและจำนวนวันหยุดงานคนละเท่าไร ในแต่ละเดือน โจทก์แต่ละคนได้รับค่าจ้างเดือนละเท่าไร รวมแล้วเป็นค่าจ้างในแต่ละช่วงของการจ่ายเงินโบนัสเป็นจำนวนเท่าไร

• โจทก์แต่ละคนมีคุณสมบัติตามหลักเกณฑ์ที่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 จะได้รับเงินโบนัสและค่าครองชีพหรือไม่

• โจทก์ ที่เป็นลูกจ้างของจำเลยที่ 2 ได้รับเงินเงินโบนัสจากจำเลยที่ 2 ไปแล้วจำนวนเท่าไร เมื่อคำนวณตามหลักเกณฑ์การจ่ายเงินโบนัสของจำเลยที่ 2

• ลูกจ้างของจำเลยที่ 1 มีกี่ประเภท โจทก์ทั้ง 79 คน เทียบได้กับลูกจ้างประเภทใด

• จำเลยที่ 1 จ่ายค่าอาหารและค่ารถให้เฉพาะวันที่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 มาทำงานหรือไม่

• จำเลย ที่ 1 จ่ายค่าอาหารให้แก่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 ประเภทใด จ่ายเป็นเงินอย่างเดียวหรือจ่ายเป็นเงินและอาหาร มีหลักเกณฑ์ให้ลูกจ้างผู้ได้รับค่าอาหารเป็นเงินต้องปฏิบัติอย่างไรหรือไม่

• จำเลยที่ 1 จ่ายค่ารถให้ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงเป็นเงินอย่างเดียวหรือจ่ายเป็นเงินและจัดรถรับส่งให้ด้วย

• หลักเกณฑ์ในการจ่ายค่ารถ

• หลักเกณฑ์ที่จำเลยที่ 1 จ่ายเงินโบนัสให้ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงในช่วงเวลาที่โจทก์แต่ละคนฟ้องเรียกเงินโบนัส

• อัตราส่วนเงินโบนัส สูตรการคำนวณเงินโบนัส จำนวนครั้งของการจ่ายใน 1 ปี จ่ายเมื่อใด

• วิธีคำนวณเงินโบนัสในกรณีมีวันที่ลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 หยุดงาน

• คุณสมบัติของลูกจ้างตามสัญญาจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1 ที่มีสิทธิได้รับเงินโบนัส

• หลักเกณฑ์ในการจ่ายค่าครองชีพให้ลูกจ้างโดยตรงของจำเลยที่ 1

• จำเลยที่ 2 ถึงจำเลยที่ 4 ให้จ่ายค่าอาหาร ค่ารถ เงินโบนัส และค่าครองชีพให้โจทก์แต่ละคนหรือไม่เพียงใด

• กรณีจำเลยที่ 1 จ่ายเป็นอาหารคำนวณเป็นเงินได้เดือนละเท่าไร และในกรณีจัดรถรับส่งให้คำนวณเป็นเงินเดือนละเท่าไร

มีรายละเอียดคำพิพากษาดังนี้

อ่านต่อจนจบได้ที่นี่ครับ  : เอกสารประกอบด้วย

(1) ที่มาที่ไปของคำพิพากษา : จุดเริ่มต้นจากคดีหมายเลขแดงที่ มบ.209,227 – 229, 272 – 350/2553 (หน้า 1-4)

(2) ผลการวินิจฉัยของศาลฎีกา :บทลงท้ายจากคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 22326-22404/ 2555 (หน้า 5-12)

(3) แนวโน้มการจ้างงานในอนาคตหลังมีคำพิพากษาศาลฎีกาฉบับนี้ : ภาพสะท้อนความล้มเหลวอย่างสิ้นเชิงของ พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 11/1 (หน้า 13-15)

click : http://thanaiphorn.com/files/deka_22326.pdf